Bu rehber, internet üzerinden yaşadığı yerle ilgili bilgiye erişmek isteyen yurttaşların ve ekoloji, kent gibi konulara merak duyan ve araştırma yapan, yapmak isteyen herkesin işini kolaylaştırmak için hazırlandı.
İnternette devlet kurumlarına ait, kamuya açık ve içinde arama yapılabilen birçok veri tabanı mevcut. Gazeteci Elif İnce’nin hazırladığı rehberde, bildiğimiz, kullandığımız (ve bazılarını da rehberi hazırlarken soruşturup öğrendiğimiz) dijital kaynakları 28 başlık altında inceledik ve hangi veriye nasıl ulaşılabileceğini adım adım anlatmaya çalıştık.
Bu rehberde anlatılan kaynakları kullanarak örneğin, bir şirketin ortaklarını ve sermayesini, bir ihalenin hangi şirkete ne kadar tutara verildiğini, bir termik santralin lisans başvurusunun durumunu, yaşadığınız ilin güncel hava kalitesi değerlerini, belediyenizin neye bütçe ayırdığını, civarınızdaki korunan doğal alanlar ve tescilli kültür varlıklarını, hatta en yakınınızdaki anıt ağacın yerini, yaşını ve türünü öğrenmek mümkün.
Bu verilerin neredeyse hepsine herhangi bir kayıt işlemi yapmadan erişilebiliyor.
Kamusal kaynaklara ek olarak, uydu görsellerine ulaşabileceğiniz üç özel kaynağı da (Google Earth, Forest Watch, Light Pollution Map) inceledik.
Kaynakları 2019 Ocak itibarıyla kullanmayı denedik, çalışmayan, çok sık hata veren veya az veri içeren kaynaklara yer vermedik. Eklediğimiz kaynakların da zor kullanılan ve geliştirilebilecek unsurlarına kısaca değindik.
Rehberin dijital versiyonunda kaynakları, metnin içindeki bağlantılara (link) tıklayarak açmak mümkün. Ancak site adresleri sıklıkla değiştiği için kurumların ana sayfasından kaynaklara nasıl erişilebileceği de anlatıldı.
Devletlerin, kurumların bilgiye erişimi kısıtlamaya çalışması, hiçbir veriye ulaşamayacağımız anlamına gelmiyor. Kamusal veri kaynaklarını, bilgiye ulaşma yollarını ve haklarımızı bilmek, bunları kullanmak ve geliştirilmesini talep etmek, kurumlar üzerinde bu yönde baskı oluşturmak önemli.
Örneğin belediyelerin internet sitelerinde sundukları veri arasında ciddi fark var – bazılarında güncel imar bilgileri, imar planları, belediye meclisi kararları ve ihale ilanları gibi bilgiler paylaşılırken diğerlerinde paylaşılmıyor. Herkes kendi belediyesinden bu bilgilerin internet üzerinden güncel ve kolayca erişilir şekilde sunulmasını talep edebilir.
Keyifli keşifler, araştırmalar!