İsviçre’deki Yaşlı Kadınların İkonik Davasında Son Durum

İsviçre’deki Senior Women for Climate Protection Derneği ve dört kişi tarafından Mayıs 2017’de İsviçre Federal İdare Mahkemesi’nde açılan ikonik iklim davasında, ilgili idareler nezdinde yapılan başvurunun reddedilmesinin hukuka aykırılığı dile getirilmişti. İstemin özünü, federal idare yasasına dayanılarak, İsviçre’nin küresel ısınmayı güvenli bir seviyede tutmak için gerekli ve yeterli bir iklim değişikliğiyle mücadele hedefi koymamasının ve gerekli önlemleri almamasının yarattığı hukuka, bir diğer deyişle anayasaya ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırılığın giderilmesi oluşturuyordu. Yukarıda özetlenen Fransa’daki sürece benzer şekilde, idari başvurunun reddi sonrasında ise federal idare mahkemesinde dava açılmıştı. Bahsi geçen hukuka aykırılıklar temelinde açılan davaya konu taleplerin esası ise, mahkeme tarafından devletin, yükümlülüklerine uyması için yeni yasalar hazırlamasına ve gerekli önlemleri almasına hükmedilmesine ilişkindi.

Davayı özgün kılan, davalarının kabul edilmesini sağlamak için İsviçre hukuku uyarınca menfaat şartını karşılamak arzusunda olan davacı yaşlı kadınların, iklim değişikliğinin özellikle kendi sağlıkları üzerinde neden olduğu olumsuz etkiler üzerinden davalarını kurgulamaları idi.

Sunulan ezici miktardaki delile karşın, federal idare mahkemesi 75 yaş üstü kadınların iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinden özel olarak etkilendiğinin söylenemeyeceği, bu durumun herkesi eşit şekilde etkilediği gerekçesiyle davayı Aralık ayında reddetmişti. Karar, küresel sıcaklık değişimlerinin belli hassas gruplar üzerinde doğurabileceği özel etkileri göz ardı ettiği gerekçesiyle eleştirilmişti.

Neyse ki, 64 yaş ve üzeri 1200 yaşlı kadını temsil eden Senior Women for Climate Protection Derneği, süreci başlattığı diğer dört kişiyle de birlikte davanın takipçisi olmaya karar vererek federal idare mahkemesinin verdiği hükmü 21 Ocak 2019 tarihinde İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi’ne taşıdı. Bu vesileyle ülkenin en büyük yargı organına havale edilen davadan çıkacak karar merakla bekleniyor. Ayrıca söz konusu dava ile birlikte iklim değişikliği sorununun sağ ve sol güruhlar arasındaki politik bir tartışma olmaktan çıkarılarak, mahkemeler tarafından objektif olarak ele alınan önemli bir hukuki sorun olarak algılanması da hedeflendiğinden, iklim mücadelesinde bu dava İsviçre ve uluslararası camia açısından önem taşıyor.

Davaya Greenpeace İsviçre de yakından destek veriyor.

• Greenpeace tarafından yayınlanan açıklama için: https://www.greenpeace.org/international/press-release/20343/swiss-seniors-appeal-climate-case-in-federal-supreme-court/
• Davanın web sayfası için: https://klimaseniorinnen.ch/english/

Fotoğraf: https://klimaseniorinnen.ch/