Fransa’da “Yüzyılın Davası”: Tarihi Bir Dava İçin İlk Adım

Fransa’da dört sivil toplum kuruluşunun liderliğinde, Fransız Hükümetine yönelik bir iklim davasının açılması için ilk adım atıldı. Fondation pour la Nature et l’Homme (FNH), Greenpeace France, Notre Affaire à Tous ve Oxfam France tarafından Başbakan Edouard Philippe ve 12 diğer Hükümet görevlisine gönderilen ihtar mektubu ile ön tazminat talebinde bulunularak, iklim değişikliği ile mücadele konusunda Hükümetin görevlerini ihmal ettiği, bu ihmalin Hükümete harekete geçme zorunluluğu yükleyen yasal düzenlemelerin ihlalini teşkil ettiği ve bu nedenle Hükümetin sebep olduğu zararları tazmin etmesi gerektiği belirtildi. 44 sayfalık bir dilekçe ile Fransız idare hukuku çerçevesinde yapılan bu talebe Hükümetin cevap süresi, 19 Şubat 2019 tarihi itibarıyla sona erdi ve bu mektuba süresi içinde, 15 Şubat 2019 tarihinde cevap verildiği bilgisine ulaştık.

Talebe esas gerekçeler incelendiğinde, süreci başlatan STK’lerin Hükümetin iklim değişikliğiyle mücadele etme görevini ve kendilerinin bu yöndeki haklarını Fransız Anayasasına, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi dâhil olmak üzere konuya ilişkin pek çok uluslararası belgeye ve ayrıca Avrupa Birliği hukuku ile Fransız iç hukukuna dayandırdıkları görülüyor.

Fransa’nın kendi iklim davasına kavuşması yolunda atılan bu ilk adım, konu henüz mahkemeye taşınmadan dahi Fransa’da büyük yankı uyandırdı. Hükümete ihtarın gönderilmesiyle birlikte başlatılan sürece yönelik imza kampanyasına Fransız halkı büyük destek gösterdi ve başlatılan kampanya bir rekor kırarak, çok kısa bir sürede 2 milyondan fazla imzaya erişti. Bu destekle ciddi bir ivme kazanan harekete şimdiden “Yüzyılın Davası” (“The Case of the Century”, “L’Affaire du Siècle”) adı verildi.

Sosyal medya üzerinden de büyük destek gören bu girişimin 2019 baharında bir davaya evrilerek sürmesi bekleniyor. Zira bu bülteni hazırlarken doğrudan Notre Affaire à Tous bünyesinden edindiğimiz bilgiye göre Fransız Hükümeti 15 Şubat 2019 tarihli cevabında, aleyhindeki ithamları ve dolayısıyla açılacak davayı kabul etmediğini, zira iklim değişikliğiyle mücadele konusunda hali hazırda hukuka uygun şekilde hareket ettiğini ve gereken çabayı gösterdiğini belirtti. Halk tarafından böylesi bir destek gören bir talebe yönelik Hükümetin bu tutumunun yarattığı hayal kırıklığı önümüzdeki aylarda kendini bir dava olarak ortaya çıkaracağa benziyor, gelişmeleri merakla bekliyoruz.

• 44 sayfalık ihtar mektubunun İngilizce çevirisine şuradan ulaşabilirsiniz: http://blogs2.law.columbia.edu/climate-change-litigation/wp-content/uploads/sites/16/non-us-case-documents/2019/20190204_NA_na.pdf
• Notre Affaire à Tous tarafından yayınlanan İngilizce basın duyurusuna şuradan ulaşabilirsiniz: https://notreaffaireatous.org/press-release-two-million-signatures-in-support-of-french-climate-litigation-case-of-the-century/

Fotoğraf: https://laffairedusiecle.net/le-gouvernement-manque-dambition-nous-non-rendez-vous-au-tribunal/