Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın İzmir Aliağa’da yapılması planlanan İZDEMİR Enerji Santrali-II 2. Ünite projesi için verdiği 19.02.2016 tarihli ÇED Olumlu Kararı, yurttaşlar, sivil toplum örgütleri ve TMMOB’a bağlı meslek odaları tarafından dava konusu edilmişti.
Ekoloji Kolektifi Derneği, EGEÇEP, Kıyı Ege Belediyeler Birliği, Foça Belediye Başkanlığı, İzmir Barosu, TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi ve Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası ve Ziraat Mühendisleri Odası ve yurttaşlar tarafından açılan davada; İZDEMİR Enerji Santrali II 2. Ünitenin 1. Ünite ile birlikte entegre olarak planlanması gerektiği, kümülatif değerlendirme yapılmamış olması, planlama hukukuna aykırılığın mevcut olduğu, kültür varlıklarına etki incelemesinin parsel bazlı yapıldığı, kullanılacak kömürün belirsizlik taşıdığı, atık depolama alanının planlama hukukuna ve toprak hukukuna aykırılığı iptal sebepleri olarak ileri sürülerek ÇED Olumlu kararının iptali talep edilmişti.
İzmir 1. İdare Mahkemesi 2016/466 E numaralı dosyası üzerinden görülen davada, 8 Mayıs günü yapılan bilirkişi incelemesi sonrasında hazırlanan bilirkişi raporu, geçtiğimiz günlerde mahkemeye sunuldu. Dosyaya sunulan bilirkişi raporunda dava konusu faaliyete dair ÇED Olumlu Kararının iptalinin uygun olacağı kanısına varılmıştır.
Bilirkişi raporunda;
“Sonuç olarak faaliyetin çevre mühendisliği açısından bazı hava kirliliği riskleri doğuracak olması ancak plan kararları açısından uygun olmasının ötesinde; Arkeoloji ve Sanat Tarihi açısından ÇED Raporunun arkeolojik alanlar ve sit alanları açısından yetersiz ve dayanaksız olması işletmenin etki alanının etki alanındaki çevresel özelliklerin arkeolojik alanlar ve sit alanları açısından tam ve doğru olarak belirlenmemiş olması ile Tarımsal Arazi Kullanımı açısından 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkındaki Kanuna göre söz konusu alanda termik santral yapılmasının uygun olmaması sebepleri ile dava konusu faaliyete dair ÇED Olumlu Kararının iptalinin uygun olduğu kanısına varılmıştır”
ifadelerine yer verilmiştir.
İzmir 2. İdare Mahkemesi’nin İZDEMİR Enerji Santrali II 1. Ünite için verilen ÇED Olumlu Kararının iptal edilmesine ilişkin 2015/1758 E 2016/1593 K numaralı kararında da; temel iptal sebebi 2. Ünite ÇED Olumlu Kararı iptali davasında sunulan bilirkişi raporunda değinilen zeytinlik alanlar, arkeolojik alanlar ve hava kirliliğiydi.
Santralin 1.Ünitesi ile ilgili ÇED Olumlu Kararı iptali davası kararı ile 2. Ünitesi ile ilgili ÇED Olumlu Kararı iptali davası bilirkişi raporu birlikte incelendiğinde; temel iptal nedeninin, proje yeri seçiminin yanlışlığından kaynaklandığı açıktır. Ancak buna rağmen 1. Ünite için iptal kararının ardından kısa bir süre sonra 2009/7 sayılı genelge kapsamında yeniden ÇED olumlu kararı alınmıştı.
İzmir 1. İdare Mahkemesi’ne sunulan bilirkişi raporunda açıkça, bu bölgede termik santral kurulamayacağı, aksi takdirde korunan alanların, insan ve çevre sağlığının ve zeytinlik alanların zarar göreceğinin altı çizilmiştir.
2.Ünite’nin ana gövdesini oluşturan ve planlandığı alan aynı olan 1. Ünite ise halen işletme halindedir. Bilirkişi raporuyla bir kez daha tespit edilen yer seçimi yanlışlığı hususu 1. Ünite için de geçerlidir.
Bilirkişi raporu doğrultusunda II. Ünitenin ÇED Olumlu kararının iptali gerekirken 1. ünitenin ise faaliyetinin yer seçimi yanlışlığı; bölgenin çevresel ve insan sağlığı açısından kaldırabileceği kapasitenin atık geri dönülemez duruma gelmesi sebebiyle ivedi bir şekilde durdurulması gerekmektedir.
Bilirkişi raporu da açıkça, Aliağa’nın kapasite itibariyle bir yeni tesisi daha kaldıramayacağını ortaya koymuştur. Aliağa ve çevresinin tüm kirliliklerden kurtarılmasını hedeflerken bölgede yeni kirlenmelere asla izin vermeyeceğiz.
Basına ve kamuoyuna duyurulur.
Foça Çevre Platformu, Foça Forumu, EGEÇEP, Ekoloji Kolektifi Derneği, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi, Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi