Thabametsi Kömürlü Termik Santrali’nin “İklim Etki Değerlendirmesi”, Şaşırtan Sera Gazı Emisyonları Ortaya Koyuyor

Bu durum, Limpopo eyaletinin Lephalale bölgesi yakınlarında inşa edilmesi önerilen Thabametsi kömürle çalışan enerji santrali için hazırlanan nihai iklim değişikliği etki değerlendirmesinde de açıkça görülüyor. 31 Temmuz 2017 Pazartesi günü, Dünya Hayatı Afrika Johannesburg (Earthlife Africa Johannesburg-ELA), Çevre Hakları Merkezi (Center for Environmental Rights-CER) yardımıyla, Thabametsi’nin iklim değişikliği etki değerlendirmesi üzerine yorumlarını sundu.

Thabametsi, bu yılın başlarında, Kuzey Gauteng Yüksek Mahkemesi – Güney Afrika’nın ilk iklim değişikliği davasında – Thabametsi’nin çevre yetkisine dair ELA’nın yaptığı itirazı, bu kez santral için bir iklim değişikliği etki değerlendirmesi ile birlikte Çevre Bakanlığı’nın yeniden düşünmesini emrettiği zamanlarda ön plandaydı. Mahkeme, Thabametsi’nin çevresel etki değerlendirmesinin bir bölümü için gerekli olan iklim değişikliği etki değerlendirmesinin yapılması  ve bu değerlendirmenin elektrik santralinin devam edip etmeyeceğine dair bir karar alınmadan önce göz önünde bulundurulması gerektiğini onayladı.

Önemli Sera Gazı Emisyonları

Bu iklim değişikliği etki değerlendirmesi, Güney Afrika’da kömürle çalışan bir termik santral için türünün ilk örneği. Değerlendirme, Thabametsi’nin sera gazı emisyonlarının yüksek olacağını doğruluyor; daha kötü olmasa da, kabaca Eskom’un en eski kömürle çalışan santrallerine denk olacak şekilde, yılda 9.9 milyon ton karbondioksit eşdeğeri (CO2e) salınacak ve megawatt saat başına 1.23 ton CO2 sera gazı emisyonu yoğunluğuna sahip olacak.

Su Riski

İklim değişikliği etki değerlendirmesi, önerilen enerji santralinin iklim değişikliği etkileri ile başa çıkıp çıkarmayacağına da bakmaktadır. Planlanan sanayi alanı gelişimi nedeniyle su giderek daha da kıt hale geleceğinden, halihazırda su kıtlığı yaşayan Lephalale bölgesindeki su mevcudiyeti ve bozulan su kalitesinin, enerji santralinin amaçlandığı 30 yıllık ömrü boyunca yüksek risk oluşturacağı görülüyor.

ELA’nın İklim Değişikliği Etki Değerlendirmesi Üzerine Yorumları

• Thabametsi santrali için önerilen teknoloji, Güney Afrika’nın Eskom’un eski kömür santrallerine kıyasla aynı miktarda ya da daha fazla iklim değişikliğine sebep olan sera gazı salacak bir santrali devreye soktuğu anlamına geliyor. Açıkçası bu, Thabametsi’nin Güney Afrika’nın mevcut kömür filosundan “daha yeni ve daha iyi” olmayacağı; sera gazı salımı bakış açısıyla bakıldığında daha bile kötü olacağı anlamına geliyor.
• Etki değerlendirmesi, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki etkilerinden kaynaklanan maliyetler, su mevcudiyeti ve tarım verimliliğindeki değişiklikler gibi özellikle Thabametsi gibi kömürle çalışan emisyonu yoğun bir enerji santralinin kurulması ve çalıştırılmasının gerçek maliyetlerini yansıtmak için gerekli olan projenin sera gazı emisyonlarının dışsal maliyetlerini dikkate almamıştır.
• Etki değerlendirmesi, enerji santralinin iklim değişikliği etkilerine karşı Lephalale bölgesindeki toplulukların ve çevrenin kırılganlığını nasıl artıracağını dikkate alamadı. Bu ölümcül bir kusur.
• Etki değerlendirmesi, santralin emisyonlarını önemli ölçüde ve gerektiği kadar azaltmak için herhangi bir öneri sunmayı başaramamaktadır. Thabametsi’nin değerlendirmesinin söylediği kadarıyla, teknik ya da maddi açıdan uygulanabilir olmayan karbon yakalama ve depolama uygulamasının eksikliği, anlamlı olarak bir kömür santralinin sera gazı emisyonlarının azaltımı açısından mümkün değil. İklim etki değerlendirmesinde önerilen azaltım önlemleri, basitçe mevcut durumda zaten yüksek sera gazı emisyonlarının devamlılığını sağlamayı dikkate alıyor.  İklim etki değerlendirilmesinde ayrıca, Thabametsi’nin kontrolünün ötesinde olan santral için su mevcudiyeti risklerinden kaçınılmasını sağlama alacak bir yol göstermiyor. Belirgin iklim etkilerinden kaçınılamayacağı için, değerlendirme aksi olması gerektiği halde, santralin kurulamayacağını önermiyor.
• En az 30 yıl (en az 2050 yılına kadar) önemli miktarda sera gazı salımı öngören Thabametsi enerji santralinin afallatıcı iklim etkileri ışığında çevre yetkilendirilmesinin verilmesi yasalara aykırıdır.

Buna rağmen, iklim değerlendirme özet raporu, açıklanamaz bir şekilde, enerji santralinin genel etkilerinin düşük ila orta derecede önemi olduğuna ve Thabametsi’nin devam etmesine karar vermiştir.

DahaTemiz, Daha Verimli Çözümler

Güney Afrika’nın iklim değişikliğinin etkilerine karşı aşırı kırılgan olması ve Güney Afrika’nın sera gazı emisyonlarını azaltmak için uluslararası taahhütler vermesi düşünüldüğünde, iklim değişikliği etki değerlendirmesinin bulguları son derece endişe vericidir. Dünyadaki birçok ülke yeni kömür santralleri inşa etmiyor; var olan santrallerini hizmetten kaldırıp, güneş ve rüzgardan yenilenebilir enerji üretimi gibi daha temiz ve daha verimli çözümlere yöneliyor. Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Konseyi (Council for Scientific and Industrial Research-CSIR) tarafından yapılan araştırmanın gösterdiği üzere,  bereketli güneş enerjisi ve rüzgar kaynakları olan Güney Afrika için bunlar çok uygun seçenekler.

ELA’dan Makoma Lekalakala: “Geri döndürülemez iklim etkileri doğuracağı halde DEA’nın Thabametsi’ye neden yetki verdiği bilinmiyor. Umarız ki şimdi, iklim değişikliği etki değerlendirmesi bulguları bu enerji santrali için onay verilmemesi gerektiğini netleştirir. “Bakan, iklim etki değerlendirmesini ve yorumları (ELA’nın yorumları da dahil olmak üzere) düşündüğünde, Yüksek Mahkeme’nin emrine uygun olarak, ELA’nın çevresel yetkilendirme itirazını onaylayacağına veya (tekrar) reddedeceğine dair bir karar vermelidir.  Bunu yaparken, Thabametsi’nin çevresel yetkilendirmesini bir kenara bırakabilir (değişiklikler olsa da olmasa da) veya yeniden gözden geçirilmesi için DEA’ya yeniden başvurabilir. Bakan kararını verinceye kadar Thabametsi’nin çevresel yetkilendirmesi askıya alınmıştır.

CER (Center for Environmental Rights- Çevresel Haklar Merkezi) avukatı Nicole Loser şunları söylüyor: “İklim değişikliğinin etkilerini yeterince değerlendirmeyen ya da geri dönüşü olmayan iklim değişikliği etkilerine rağmen kurulması için yetkilendirilen tüm yeni kömür santrallerinde olduğu gibi, eğer Bakan Thabametsi’nin bu etkilere rağmen devam etmesine izin verirse, müvekkilimiz daha fazla hukuki işlem yapmayı göz önünde bulunduracaktır. Her iki durumda da, Güney Afrika enerji kaynaklarından biri olan kömür kullanımını büyük ölçüde azaltması beklenen 2018 yılı başlarında yayınlanması planlanan revize edilmiş Elektrik için Entegre Kaynak Planı’nın geçerli olması durumunda, en az 30 yıl boyunca sera gazı salacak bir projeye Güney Afrika’nın taahhüt vermesi mantıksız görünüyor.”

Kömür Bazyükü Bağımsız Güç Üreticisi Satın Alma Programı (Coal Baseload Independent Power Producer Procurement Programme) kapsamında tercih edilen teklif sahibi olan Thabametsi’nin, 3 Kasım 2017 tarihine kadar ticari ve mali açıdan kapatılması  gerekmektedir (bu da halihazırda çevre yetkisi de dahil olmak üzere gerekli tüm izinlere sahip olması gerektiği anlamına geliyor). Durdurulan çevresel yetkilendirmeler dışında, Thabametsi’nin üretim lisansı, hava emisyonu lisansı veya su kullanım lisansı da yoktur.

ELA ve CER, çevre adaleti örgütü olan “Groundwork” ile  birlikte Kömürden Sonra Yaşam / Ngaphandle Kwamalahle kampanyasının bir parçasıdır. Bu, yeni kömürlü termik santrallerine ve madenlere yapılacak yatırımların cesaretini kırmayı, Güney Afrika’nın kömür altyapısının tedavülden kaldırılmasını hızlandırmayı ve halk için yenilenebilir enerji sistemlerine adil bir geçişi mümkün kılmayı amaçlayan ortak bir kampanyadır.

Nihai İklim Etki Değerlendirmesi dokümanına buradan erişebilirsiniz.
https://cer.org.za/wp-content/uploads/2016/07/Thabametsi-Final-Summary-Report-Jun17.pdf

Nihai İklim Etki Değerlendirmesi yorumlarına buradan erişebilirsiniz.
https://cer.org.za/wp-content/uploads/2016/07/ELA-Comments-on-Final-Thabametsi-CCIA-PIA-31-7-17.pdf

Bu çevirinin yazıldığı dildeki hali aşağıdaki linkte yayınlanmıştır.
https://cer.org.za/news/media-release-thabametsi-climate-impact-assessment-reveals-staggering-greenhouse-gas-emissions