Termikçi Cengiz olmayan ÇED onayını bildirip lisansını kurtardı

Enerji Piyasası Denetleme Kurumu (EPDK), Karabiga’daki Cenal Termik Santralı projesinin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararının iptalini gizleyip elektrik üretim lisansının iptal edilmesini önleyen Cengiz Holding’e 800 bin TL idari para cezası kesti. Cengiz Holding’in EPDK’dan aldığı para cezası, Cenal Termik Santralının proje aşamasından bugüne geçirdiği değişimlere karşın tek bir elektrik üretim lisansı üzerinden devam etmesine dayanıyor. Cenal Termik Santralı’nın Çevre ve Şehircilik Bakanlığından aldığı ilk ÇED Olumlu kararı iptal edilmiş, daha sonra santral projesi 4 parçaya bölünmüş ve her bir parça için ayrı ÇED süreçleri işletilmişti. Bu 4 ayrı proje için verilen ÇED Olumlu kararları da yargıdan dönünce, Cenal Termik Santralı için 3’üncü defa ÇED Raporu hazırlanmıştı. Cenal Termik Santralı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği son ÇED Olumlu Kararının iptali için açılan dava sürmekte ancak EPDK en sonunda projelerde radikal değişiklikler olurken Cengiz Holding’in bu değişiklikleri bildirmeyerek aynı elektrik üretim lisansıyla yoluna devam ettiğini tespit etti ve 800 bin TL tutarında idari para cezasına hükmetti.

Başvuruya yanıt gelmeyince dava

Cengiz Holding’in 800 bin TL idari para cezasına çarptırılmasını sağlayan süreci başlatan Karabiga Temiz Doğa Derneği ile 28 Karabigalı yurttaşın EPDK’ya 3 Mart 2014’te yaptığı idari başvuru oldu. Başvuruda Cenal Termik Santralı projesi hakkında verilen ÇED Olumlu Kararı ardından EPDK’nın da santral projesine elektrik üretim lisansı verdiği ancak elektrik üretim lisansına dayanaklık eden ÇED Olumlu Kararının Çanakkale İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesine karşın elektrik üretim lisansının yürürlükte kaldığı aktarıldı. Karabiga Temiz Doğa Derneği ve yurttaşlar yaptıkları başvuru reddedilince 30 Haziran 2014’te EDPK aleyhine dava açarak Cenal Termik Santralı için verilen elektrik üretim lisansının iptalini ve Cengiz Holding’e idari para cezası kesilmesini istedi.

İptal kararı EPDK’dan gizlendi

21 Mart’ta duruşması yapılan ve karar aşamasında olan, Ankara 5. İdare Mahkemesinde görülen davada EPDK’nın sunduğu belgeler, Cengiz Holding’e önceki ay kesilen cezayı ortaya çıkardı. EPDK’nın 10 Mayıs’ta mahkemeye ilettiği dilekçeye göre EPDK “Cenal Elektrik Üretim A.Ş.’nin ‘ÇED Olumlu Kararının” iptal edilmesine ilişkin bildirimde bulunmayarak 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 16. Maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 27. Maddesinin birinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket ettiği” gerekçesiyle, 24 Mart’ta idari para cezası uyguladı.

800 bin TL idari para cezası

EPDK, Cengiz Holding’e idari para cezası kestiği kararı mahkemeye de iletti. Karara göre, EPDK 20 Şubat 2013’te Cengiz Holding’e verdiği elektrik üretim lisansının ilişikli olduğu Cenal Termik Santralı projesinin ÇED Olumlu kararının iptal edilmesine rağmen Cengiz Holding’den bu konuyla ilgili bilgi gelmemesi üzerine savunma istedi. Cengiz Holding’den gelen savunmayı değerlendiren EPDK, Cenal Termik Santralı projesine 9 Mayıs 2012’de verilen ÇED Olumlu Kararının Çanakkale İdare Mahkemesi tarafından 30 Aralık 2013’te iptal edildiğini, aradan geçen bir yıllık süreçte Cengiz Holding’in iptal kararını EPDK’ya bildirmediğini tespit etti. EPDK “Lisans sahibinin yazılı savunmasında belirttiği hususların mevzuata aykırılığı haklı gösterecek gerekçeler olmadığı” değerlendirmesini yaparak, Cengiz Holding’e 800 bin TL tutarında idari para cezası kesilmesine karar verdi. Buna karşın EPDK Cenal Termik Santralı projesi için verilen elektrik lisansını, Cengiz Holding’in 15 Aralık 2014’te kendilerine yeni ÇED Olumlu Kararıyla ilgili bilgileri ulaştırdığı gerekçesiyle iptal etmedi.

EPDK’ya ikinci bildirimde de usulsüzlük

EPDK, Cengiz Holdingin santral projesi hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının verdiği yeni ÇED Olumlu Kararının kendisine iletildiğini belirterek mevzuata aykırılığın giderildiğini mahkemeye iletti. Fakat Cengiz Holdingin EPDK’ya bildirimde bulunarak ‘mevzuata aykırılığı giderdiği’ ÇED Olumlu Kararı, bildirim tarihinde ortada yoktu. Cengiz Holding’le EPDK arasındaki yazışmalardan, Cengiz Holding’in Cenal Termik Santralı hakkındaki ÇED süreci kapsamında gerçekleştirilen İnceleme Değerlendirme Kurulu Toplantısının tarihini, “ÇED Olumlu Kararı çıkan tarih” gibi göstererek EPDK’ya bildirdiği, ÇED Olumlu Kararının kendisini ise proje hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan gerçekten olumlu karar çıkana kadar EPDK’ya göndermediği anlaşılıyor.

Cengiz Holding olmayan kararı bildirmiş

EPDK, Karabigalıların açtığı ve Ankara 5. İdare Mahkemesinde görülen davadaki savunmasında Cengiz Holdingle aralarında geçen yazışmaları aktardı. EPDK’ya göre, kurum Cengiz Holding’e elektrik üretim lisansına kaynaklık eden Cenal Termik Santralı projesinin ÇED Olumlu kararının olup olmadığını sordu. Cengiz Holding ilk etapta, ÇED Olumlu kararının yargı tarafından iptal edildiğini ancak “yeni ÇED Olumlu Belgesi için müracaat etmiş olduklarını” EPDK’ya bildirdi. Cengiz Holding daha sonra 5 Eylül 2014 tarihli yazıyla, 25 Ağustos 2014 tarihinde proje hakkında ÇED Olumlu Kararı alındığını EPDK’ya iletti. Ancak Cengiz Holding’in kuruma bildirdiği “25 Ağustos 2014 tarih ve 9618 sayılı” bir ÇED Olumlu Kararı bulunmuyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ÇED duyuru sistemine göre, 25 Ağustos 2014 tarihinde Cenal Termik Santralı projesinin ÇED süreci kapsamında İnceleme Değerlendirme Kurulu (İDK) Toplantısı gerçekleştirildi, yani bu tarihte henüz ÇED Olumlu Kararı verilmemişti. İDK Toplantısı 25 Ağustos 2014 tarihinde yapılan Cenal Termik Santralıyla ilgili hazırlanan Nihai ÇED Raporu 3 Eylül 2014’te Bakanlığa teslim edildi, ÇED Olumlu kararıysa 23 Eylül 2014’te çıktı. Kararın numarasıysa Cengiz Holding’in EPDK’ya ilk bildirimindeki gibi 9618 değil, 3618’di. Zaten Cengiz Holding’in EPDK’ya bildirdiği gibi, 9618 sayılı bir ÇED Olumlu kararı olması da mümkün değil. Zira Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın istatistiklerine göre, Türkiye’de ÇED Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 1993’ten 2015 yılı sonuna dek (sonradan iptal edilenler de dahil olmak üzere) toplam 4 bin 51 adet ÇED Olumlu Kararı verildi.

EPDK savunmasıyla anlaşıldı

EPDK’ya “ÇED Olumlu Kararı çıktı” diye gönderdiği belgeyi, daha sonra Cengiz Holding kendi kendine yalanladı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 23 Eylül 2014’te Cenal Termik Santralı projesi için ÇED Olumlu Kararı verince, Cengiz Holding karardan EPDK’yı 9 Ekim 2014’te bir kez daha haberdar etti. Cengiz Holding, ÇED Olumlu Kararının suretini EPDK’ya ancak 15 Aralık 2014’te yollayabildi. Fakat EPDK avukatları aracılığıyla mahkemeye yaptığı açıklamada, “25 Ağustos 2014 tarihli ÇED Olumlu Belgesi verilmiş olduğundan” elektrik üretim lisansında hukuka aykırılık bulunmadığını ifade ederek, elektrik üretim lisansının iptal edilmemesi için Cengiz Holding’in İDK Toplantısı tarihini ÇED Olumlu Kararı tarihi gibi gösterdiğini ortaya çıkartmış oldu.

EDPK Cengiz’in lisansını korudu

Cenal Termik Santralı projesinin elektrik üretim lisansının iptali için EPDK’ya açılan davanın avukatı Cömert Uygar Erdem yaptığı değerlendirmede, EPDK’nın yasa ve yönetmeliklerin gereğini yapmadığını ve lisansın yürürlükte kalmasını sağladığını aktardı: “6446 sayılı Yasa gereği, lisans şartlarındaki değişikliğin düzeltilmesi mümkün değilse ya da yazılı ihtara rağmen 30 gün içinde bu durum düzeltilmemişse, lisansın iptal edilmesi gerekmekte. 30 gün içerisinde lisans şartlarındaki eksikliği gideremeyen şirketin lisansının iptal edilmesi lazım. EPDK, şirkete böyle bir ihtar göndermek yerine şirketle yazışmalar yapmayı tercih ederek, şirketin belgeye dayandırmadığı yazılı beyanlarını ciddiye alarak, şirketin lisansının yürürlükte bulunmasını sağlamıştır. Dahası görmediği bir belgeden bahsederek, mahkemeyi tesis ettiği işlemin hukuka uygun olduğuna inandırmaya çalışmıştır.”